Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov

formasida edim) – ko‗z doktori Muhtarama Hamidova (hozir u kishi professor) 
ikkalamiz Hamza nomidagi O‗zbek Davlat akademik drama teatrining eski binosiga, 
Uyg‗unning «Qaltis hazil» komediyasini tomosha qilgani borgan edik. 
(K.Qahhorova) 4. Otinoyi, ko‗pincha, o‗z ishi bilan shug‗ullanar, darsda, asosan, 
xalifa (hozirgi til bilan aytganda, sinf boshlig„i) rahbarlik qilar, sho‗xlik qilgan 
qizlarga hàm xalifaning o‗zi jazo berar edi. (K.Qahhorova) 5. Toʻgʻrisini aytsam, 
men ham u odamni koʻp xushlamayman. (O. Yoqubov) 6. Shu barobar oʻsha 
tomondan dimogʻiga allaqanday achimsiq hid urildi (Nima boʻlsa ekan bu?) (Murod 
Mansur) 7. Dangalini aytsam, bunaqa qoʻl-oyoqli xizmatkor, boshqacha aytganda, 
farosatli qullar hali bizda koʻp emas. (Ulugʻbek Hamdam)
GAPDAGI KIRISH VA KIRITMALAR USLUBIYATI 
Tilimizdagi kirishlar deb umumlashtiriladigan birliklar juda katta uslubiy, 
ekspressiv-emotsional 
imkoniyatlarga ega. Kirishlar so‗zlovchining bayon 
qilinayotgan fikrga bo‗lgan subyektiv bahosi, turli munosabatini ifodalash uchun 
xizmat qiladi, ya‘ni nutqning ifodaliligi, ta‘sirchanligi, ekspressivligini ta‘minlaydi. 
Ular ishonch (U, albatta, keladi), gumon-taxmin (U, ehtimol, keladi), istak, 
mamnunlik (U, xayriyat, keldi), taajjub (Tavba, u kelmaydimi?!), ta‘kid (Axir, u 
keladi), fikrning kimga tegishliligi (Menimcha, u keladi), fikrni jamlash, xulosalash 
(Xullas, u keladi) kabi bir qancha uslubiy ma‘nolarni ifodalaydi. 
Kirishlar mohiyatan subyektiv ma‘no ifodalashga xoslangani uchun rasmiy 
uslubda deyarli qo‗llanmaydi.
Kirishlar alohida so‗z (afsuski, sizningcha, aytishlaricha kabi), so‗z birikmasi 
(gapning ochig„i, dangalini aytganda, so„zning qisqasi kabi), gaplar (Rostini aytsam, 
O„ylab ko„rsam, Buni qarang kabi) yoki undan katta birliklar shaklida bo‗lishi 
mumkin. 
Kirishlar asosiy gapdan verguldan tashqari, ayniqsa, gapga teng holatlarda 
qavslar, ba‘zan tire bilan ajratilishi mumkin.