Тақризчилар: доцентлар Н

6. Ташҳис ва назорат қилишнинг мантиқий изчиллиги. 
Ўқувчилар билим ва кўникмаларини ташҳислаш, назорат қилиш, 
текшириш ва баҳолаш уларни ўрганиш қайси ситсемалилик ва 
изчилликда ўрганилган бўлса, худди шундай мантиқий изчилликда 

---

115 
амалга оширилиши керак.
Текшириш тизимида биринчи звено ўқувчи билим даражасини 
дастлабки аниқлаш, ўрганишдан иборат. Одатда бундай текширишдан 
кутилган мақсад ўқувчи билим ва кўникмаларида мавжуд хатоларни 
аниқлаш ва кейинги билим босқичига тайёрлашдан иборат. Иккинчи 
звено бу ҳар бир мавзуни ўрганиш жараёнидаги жорий текширишдан 
иборат. Ушбу текширишни ҳар бир дарсда амалга ошириб борилсада, 
лекин ўқувчи томонидан ўқув дастуридаги айрим элементларни 
ўзлаштиришни 
ташҳис 
қилиш 
имкониятини 
беради. 
Жорий 
текширишнинг бош вазифаси ўргатувчи характерга эга. Бундай 
теширишнинг шакл ва методлари материалларни мазмуни, унинг 
мураккаблик даражаси, ўргатувчиларнинг ёши ва тайёргарлик даражаси 
ўқитишнинг даража ёки мақсади аниқ шарт-шароитларга турлича 
бўлиши мумкин. Учунчи звенонинг ўзига хослиги билим, 
кўникмаларни қайта текширишдан иборат. Янги материалларни ўргана 
бориб ўқувчилар олдинги материалларни такрорлайдилар. Қайта 
текшириш билимларни мустаҳкамлашга хизмат қилади, лекин ўқув 
жараёни динамикасини характерлаш, ўзлаштиришни мустаҳкамлаш 
даражасини ташҳис қилиш имкониятини бермайди. Тизимда тўртинчи 
звено ўқувчилар билим ва кўникмаларини бутун бир бўлим ёки 
ўрганилаётган курсни катта мавзулари бўйича даврий текширишдан 
иборат. Бундай текширишнинг мақсади - ўқув материалини тузилиши 
элементлари ўртасидаги боғлиқликни ташҳис этишдан иборат. Ушбу 
даврий 
текширишнинг 
вазифаси 
- 
ситсемалаштириш 
ва 
умумлаштиришдан иборат. Ушбу даврий текширишнинг вазифаси 
ситсемалаштириш ва умумлаштиришдан иборат.