Boshlang'ich sinflarda matematika o'qitish metodikasi

M a s a la la r n i ifo d a tu z ib y e c h is h
0
‘q in g va natijani ayting:
1. 
O m b o rd a 18750 kg un b o r edi. O m b o rd an birin ch i kuni 2350 
kg, ikkinchi kuni esa 3400 kg un b o zo rg a o lib ketildi. O m b o rd a 
q an ch a un q o ld i? M asalani ifoda tu zib y e c h in g .M asala sh a rtin in g
q isq a c h a y ozilishi:
B irinchi kuni jo 'n a tild i - 2 3 5 0 kg
B o r edi — 18750 kg.
Ikkinchi kuni jo 'n a tild i - 3 ‘4 0 0 kg Q an ch a q o ld i - ?
F erm er q ish g a m ollari uchun 121 yem g ‘am ladi. M o llarg a 
d e k a b rd a 31, y an v ard a esa 412 sr yem berildi. Q ancha yem qo ld i? 
Ikki usul bilan yeching.
M a s a la la r n i t c n g la m a tu z ib y e c h is h
S av atd a b ir n ech ta a n o r b o r edi. N ar- 
g iza b o g ‘d an yan a 16 ta a n o r uzib kelib 
sa v atch ag a so lg an id an keyin savatdagi anor- 
lar 25 ta b o ‘ldi. A vval sav atd a n echta anor 
b o ‘lgan?
Y echish: S av atd a x dona a n o r b o r edi.
16 ta a n o r q o ‘sh ilg an d a undagi a n o rla r 25 ta 
boMdi. Y a ‘ni, x + 1 6 = 25. B undan x= 25-16.
D em ak , x = 9. Javob: aw al sav atd a 9 ta anor 
b o ‘lgan.
N om aM um q o ‘shiluvchini topish u chun y ig ‘indidan m a ’lum
q o ‘sh ilu v ch in i ay irish kerak.
X olasi m eh m o n g a kelg an jiy a n la ri o ld ig a so m sa q o ‘ydi. Som - 
salard an 12 tasi y ey ilg an d an keyin 6 dona so m sa q oldi, L ik o b ch ad a 
n ech ta so m sa boM gan? T en g lam a tuzib yech am iz. L ik o b ch ad a x ta
302

---

so m sa b o r edi, 12 tasiy ey ild i, nechtasi qo ld i? D em ak, с - 12 = 6. 
T en g lam an i yecham iz: x = 6 + 12; x = 18. Javob: 18 ta.
N o m a lu m k am ay u v ch in i to p ish uchun a y irm ag a a y rilu v c h in i 
q o ‘shish, kerak.
B ay ram d astu rx o n ig a o lib kelin g an 30 d o n a ta rv u z d a n b ir 
n ech tasi s o ‘y ilg an id an k ey in 8 d o n a tarv u z qoldi. N e c h ta ta rv u z so 'y - 
ilgan? T e n g la m a tuzib y ech am iz: 30 - x = 8, x = 30 - 8; x = 22.
N o m a Mum ay irilu v ch in i topish uchun k am ay u v ch id an a y irm a n i 
ay Irish kerak.
M asalani ten g lam a tuzib yeching:
Y engil m ashina tezligini so atig a 35 km k a m ay tirg an id an k e y in
u n in g tezligi so atig a 50 km b o ‘ldi. lin in g tezligi avval q a n c h a boM­
gan?