Microsoft Word davron ziyouz com doc
Download 233.92 Kb. Pdf ko'rish
|
davron ziyouz com
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
27 boshladi. Davron unga so‘zsiz ergashdi. Bir jihatdan hamqishlog‘ini uchratib xursand bo‘ldi. Tal’atning so‘rab-surishtirish odati yo‘q. Davron Tal’atni maktabda o‘qib yurgan kezlaridan beri biladi. Ammo shu paytgacha uning fe’liga tushuna olmaydi. Esi butun desang, dam tog‘dan, dam bog‘dan keladi. Hech kimning otini aytib chaqirmaydi. Birovga «kardinal», birovga «moestro», ayollarga «ledi» deb murojaat qiladi. Savdoyimikin, deb o‘ylasang, gaplari ma’nodan xoli emas. Odamlarga yomonlik qilmagan, og‘zidan haqorat uchganini hech kim bilmaydi. Ayni chog‘da u qishloqdagi tengdoshlariga kamdan-kam qo‘shilardi. Yigitlar choyxonada oshxo‘rlik qilayotgan damda u qaysi bir ovloq joyda yonboshlab kitob o‘qiyotgan bo‘lardi. Kitobni sevish, qadrlashni Davron Tal’atdan o‘rgangan. Davron o‘shanda to‘qqizinchi sinfda o‘qirdi. Harbiy xizmatdan qaytgan Tal’at shu sinfdagi Mashkuraga ko‘ngil qo‘ydi. Davron u kezlari Mashkuraning partadosh dugonasi bilan ko‘z urishtirib yurardi. Davron bilan Tal’atning yaqinlashuviga shu qizlar sabab, desa ham bo‘ladi. Chunki Mashkura Tal’at bilan uchrashuvga sira yolg‘iz bormas, tabiiyki, dugonasiga qo‘shib Davronni ham sudrardi. Ularning suhbatlari turli kitoblarda bayon etilgan voqealar atrofida bo‘lardi. Tal’at har uchrashuvga yangi kitob ko‘tarib kelardi. To‘g‘ri, ba’zan u maqtagan asarni oxirigacha o‘qishmasdi. Ular ko‘proq sevgi uchun kurashuvchi oshiq-ma’shuqlarning boshidan kechirganlari, ularning bir-biriga roz aytishiyu birinchi bo‘saning mazasi kabi gaplar yozilgan kitoblarni berilib o‘qirdilar. Davron o‘sha damdagi kitobsevarligini eslasa soddaligidan kulib qo‘yadi. Yo‘q, buni soddalik deb ham bo‘lmaydi. Mo‘ylablari endi sabza urib, ovozlari do‘rillab, qizlarning bilagiga barmoq uchi tegib ketganda entikadigan, kunu tun qizlarni o‘ylaydigan yoshda bundan o‘zgacha bo‘lishi ham mumkin emas. Bu yoshda bir satr falsafa, bir satr aqlli gap ular uchun ortiqcha. Bir bo‘sa tarixini bayon etuvchi yostiqday kitob esa yetarli emasday tuyuladi. Xullas, ko‘z ochib yumguncha sururga boy damlarning nihoyasi ko‘rina boshladi. Gazetalarda yozilaverib siyqasi chiqib ketgan ibora bilan aytganda ular «mustaqil hayot ostonasiga» qadam qo‘ydilar. Qo‘ydilar-u, birgalikda uchrashuvlar, kitobxonliklar barham topdi. Tal’atning onasi Mashkuralarning ko‘chasini bir necha bor supurdi. Ikki yil mobaynida «Tal’at» desa ko‘zi yonuvchi Mashkura birdaniga o‘zgardi qoldi. Sovchilar quruq qaytishaverdi. Tal’at nima gap bo‘layotganini anglab yetmay Mashkuraning to‘yi haqidagi xabar tarqaldi: u RayPO mudirining o‘g‘lini tanlabdi. Tal’at buni eshitdi-yu, qishloqda ko‘rinmay qoldi. Davron bir kuni Mashkurani ko‘chada uchratib «Nimaga bunday qilding?» deb so‘radi. U esa qoshlarini chimirib: «Nima, u bilan chimildiqda ham kitob o‘qib o‘tirishim kerakmidi?» dedi. Davron quloqlariga ishonmadi. Mashkuradan shunday gap chiqishi, uning bu qadar tez o‘zgarishi yetti uxlab tushiga kirmagan edi. Davron o‘sha yili o‘qishga kiraman, deb shaharga yo‘l oldi-yu, quruq qaytdi. Kuzda harbiy xizmatga ketdi. Xizmatni tugatib, institutga kiraman deb yurganida Tal’at qishloqqa qaytib keldi. U uch yil shaharma-shahar yuribdi. Institutga ham kirib o‘qibdi. Ammo o‘qish yoqmay, tashlab qishloqqa qaytibdi. — Shaharning ohanrabosi bor, deb o‘ylardim, — dedi u bir kuni Davronga yorilib. — Yo‘q, aldamchi his ekan. Shaharlarning havosiga, shovqiniga, harakatiga ko‘nika olmadim. Kunda yigirma to‘rt soat harakatda bo‘lsang ham vaqt yetishmaydi. Bunday orqangga qarasang, umring bekor o‘tayotganga o‘xshaydi. Davron o‘shanda unga tayinli bir gap aytolmagan edi. Keyinchalik o‘zi shaharda o‘qib, ishlab yurgan kezlarda uning bu gapini ko‘p esladi, mulohaza qildi. Tal’at mutlaqo nohaq edi. U shaharlarni maqsadsiz kezdi. Institutga ham bemaqsad kirdi. Shuning uchun oxirigacha o‘qigisi kelmadi. U yashamoqning mazmunini (garchi ko‘p o‘qigan bo‘lsa-da) yaxshi anglab yetmagan edi. Shu sababli umri besamar o‘tayotganady tuyulardi. U |
