MİNİstrliGİ berdaq atindag’i qaraqalpaq ma’mleketlik universiteti
Bap 6. Oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyaları
Download 5.01 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 6.2. Oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyaları. Atomlardın’ yamasa ionlardın’ oksidleniw da’rejelerinin’ o’zgeriwi
- Elektrondı qabıllaw na’tiyjesinde atomnın’ yamasa ionnın’ oksidleniw da’rejesin kemeytiw protsessi qaytarılıw dep ataladı.
- Atomları yamasa ionları elektronlardı qabıllawshı zatlar oksidlegishler delinedi.
- A’h’miyetli oksidlegishler menen qaytarg’ıshlar.
- 1) elektronlıq balans usılı
|
Bap 6. Oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyaları. 6.1. Oksidleniw da’rejesi. Atomnın’ molekuladag’ı h’alın sıpatlaw ushın atomnın’ oksidleniw da’rejesi degen sha’rtli tu’sinikten paydalanadı. Oksidleniw da’rejesi degenimiz molekulalar tek ionlardan turadı degen boljam boyınsha esaplap shıg’arılg’an molekuladag’ı atomnın’ sha’rtli zaryadı. Elementtin’ atomı qansha elektron bergen bolsa, ol sonsha on’ oksidleniw da’rejesine iye boladı. Atomnın’ teris oksidleniw da’rejesi onın’ qosıp alg’an elektronlarının’ sanı menen anıqlanadı. Atom elektron bermese yaki qabıllamasa, onın’ oksidleniw da’rejesi nolge ten’ boladı. Element atomının’ oksidleniw da’rejesi sol element tan’basının’ on’ jaq joqarısına jazıladı. On’ (+) h’a’m teris (-) tan’ba oksidleniw da’rejesinin’ aldına jazıladı. Mısalı: K + , Al +3 , Cl 0 , Cl -1 , Cl +3 , Cl +7 Taza kovalentli baylanıs tek a’piwayı zatlardın’ (N 2 , O 2 , Sl 2 , J 2 ) molekulalarındag’ı atomlardın’ arasında payda bolatug’ınlıqtan a’piwayı zatlardı quraytug’ın atomlardın’ da oksidleniw da’rejeleri nolge ten’ boladı: H 2 0 , O 2 0 , Cl 2 0 , J 2 0 Quramalı zatlardın’ molekulaların qurag’an atomlardın’ elektron qosıp alıw qa’bileti (elektrterisligi) birdey bolmaytug’ınlıg’ı sebepli olardın’ 70 arasındag’ı kovalentli baylanısta taza kovalentli bolmaydı. Sonlıqtan olardın’ arasındag’ı ortaq elektronlıq jup elektrterisligi kishi elementten elektrterisligi u’lken elementke qaray awısadı. Sonda elektrterisligi kishi element atomında on’ oksidleniw da’rejesi kelip shıg’adı. Oksidleniw da’rejesinin’ sanlıq ma’nisi elementtin’ baylanısqa jumsag’an elektronlarının’ sanına ten’ boladı. Elementtin’ birikpedegi oksidleniw da’rejesin esaplaw ushın mına jag’daylardı eskeriw za’ru’r: 1. Siltilik metallardın’ oksidleniw da’rejesi +1 2. Siltili jer metallardın’ oksidleniw da’rejesi +2 3. Bor h’a’m alyuminiydin’ oksidleniw da’rejesi +3 4. Ftordın’ oksidleniw da’rejesi -1 5. Kislorodtın’ oksidleniw da’rejesi oksidlerde -2 , al peroksidlerde -1 6. Vodorodtın’ oksidleniw da’rejesi biymetallar menen du’zgen birikpelerinde +1 , al gidridlerde -1. Usı mag’lıwmatlardı paydalanıp quramalı birikpelerdegi oksidleniw elementlerdin’ oksidleniw da’rejesin anıqlawg’a boladı. Bunın’ ushın molekuladag’ı atomlardın’ oksidleniw da’rejelerinin’ algebralıq qosındısı nolge ten’ degen qag’ıydag’a su’yeniw za’ru’r. Mısal iretinde alyuminiy sulfatındag’ı ku’kirttin’ oksidleniw da’rejesin anıqlaymız. Bul duzdag’ı alyuminiy menen kislorodtın’ oksidleniw da’rejelerinin’ sanlıq ma’nislerin qoyıp, ku’kirttin’ oksidleniw da’rejesin x penen belgileymiz h’a’m algebralıq ten’leme du’zemiz. Al 2 +3 (SO 4 ) -2 3 +3 ⋅2+x⋅3+(-2) ⋅12=0 +6+3x+(-24) =0 3x=18 x=6 Ku’kirttin’ oksidleniw da’rejesi +6. 6.2. Oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyaları. Atomlardın’ yamasa ionlardın’ oksidleniw da’rejelerinin’ o’zgeriwi menen ju’retwg’ın reaktsiyalar oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyaları dep ataladı. Elektrondı berip jiberiw na’tiyjesinde atomnın’ yamasa ionnın’ oksidleniw da’rejesinin’ artıw protsessi oksidleniw dep ataladı. Mısalı: Al 0 - 3e = Al +3 Cl +3 - 2e = Cl +5 Elektrondı berip jiberiwshi atomlarg’a yamasa ionlarg’a iye zatlarg’a qaytarg’ıshlar dep ataladı. Elektrondı beriw saldarınan qaytarg’ısh oksidlenedi. 71 Elektrondı qabıllaw na’tiyjesinde atomnın’ yamasa ionnın’ oksidleniw da’rejesin kemeytiw protsessi qaytarılıw dep ataladı. Mısalı : S 0 + 2e = S -2 Mn +7 + 3e = Mn +4 Atomları yamasa ionları elektronlardı qabıllawshı zatlar oksidlegishler delinedi. Elektronlardı qabıllaw na’tiyjesinde oksidlegish qaytarıladı. Qa’legen oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyası ju’riw ushın sol reaktsiyag’a qatnasatug’ın zattın’ birewi oksidlegish, al ekinshisi qaytarg’ısh bolıwı kerek. Mısalı: “e 0 + S 0 = “e +2 S -2 qaytarg’ısh oksidlegish (oksidlenedi) (qaytarıladı) Oksidlegishlerge elektronlardı qosıp alatug’ın biymetallardın’ neytral atomları, aktivligi to’men metallardın’ ionları h’a’m joqarı oksidleniw da’rejelerinde bolg’an metallar yamasa biymetallardın’ quramalı anionları jatadı. Qaytarg’ıshlarg’a elektronların an’sat beriwshi metallar menen biymetallardın’ atomları h’a’m bazı bir metallardın’ to’men zaryadlı ionları jatadı. A’melde ko’p qollanılatug’ın a’h’miyetli oksidlegishler menen qaytarg’ıshlar to’mendegi kestede keltirilgen. A’h’miyetli oksidlegishler menen qaytarg’ıshlar. Oksidlegishler Qaytarg’ıshlar Galogenler: Cl 2 , B4 2 , J 2 , “ 2 . Kislorod O 2 , ozon O 3 , kaliy permanganatı KMnO 4 , marganets (IV) oksidi MnO 2 , kaliy dixromatı K 2 C4 2 O 7 , kaliy xromatı K 2 C4O 4 , xrom (VI) oksidi S4O 3 , kaliy xloratı KClO 3 , kaliy gipoxloriti KClO, kaltsiy gipoxloriti Ca(ClO) 2 , nitrat kislota HNO 3 , konts. sulfat kislota H 2 SO 4 , mıs (II) oksidi CiO, sınap (II) oksidi HgO, qorg’asın (IV) oksidi PbO 2 , gu’mis (I) oksidi Ag 2 O. Kernewlik qatarda vodorodtan aldın turg’an metallar, vodorod H 2 uglerod S, uglerod (II) oksidi SO, vodorod sulfidi H 2 S, vodorod galogenidleri Hcl, HJ, HB4, ammiak NH 3 . Geypara birikpeler reaktsiyanın’ ju’riw sha’riyatına qaray ga’ oksidlegish, ga’ qaytarg’ısh bolıwı mu’mkin. Bularg’a mısal iretinde sulfit kislota H 2 SO 3 h’a’m onın’ duzların, nitrit kislota HNO 2 menen onın’ duzların, vodorod peroksidi N 2 O 2 menen onın’ duzların keltiriwge boladı. 72 6.3. Oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyalarının’ ten’lemelerin du’ziw. Oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyalarının’ ten’lemelerin du’ziw ushın oksidlegish penen qaytarg’ıshtı h’a’m olardın’ bergen yamasa qabıllag’an elektronlarının’ sanın anıqlaw za’ru’r. Qaytarg’ıshtın’ beretug’ın h’a’m oksidlegishtin’ qabıllaytug’ın elektronlarının’ sanı olardın’ reaktsiyag’a deyingi ja’ne reaktsiyadan keyingi oksidleniw da’rejelerinin’ o’zgeriwi arqalı anıqlanadı. Qaytarg’ısh penen oksidlegishtin’ aldına qoyılatug’ın koeffitsentlerdi tabıw ushın mına qag’ıydadan paydalanadı: Qaytarg’ıshtın’ beretug’ın elektronlarının’ ulıwma sanı oksidlegishtin’ qabıllaytug’ın elektronlarının’ ulıwma sanına ten’ boladı. Oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyalarının’ ten’lemelerin du’ziwde reaktsiya ju’retug’ın ortalıqtın’ (kislotalı, siltili, neytral) reaktsiya bag’ıtına, tezligine h’a’m oksidlegish penen qaytarg’ıshtın’ oksidleniw da’rejelerinin’ o’zgeriwine ta’sir etetug’ının umıtpaw kerek. Kislotalı ortalıq payda etiw ushın ko’binese suyıltırılg’an ku’kirt kislotaıs, al siltili ortalıq jasaw ushın kaliy yamasa natriy gidroksidi qollanıladı. Oksidleniw-qaytarılıw protsessi waqıtında qatnasqan zatlardan kislorod ionı - O -2 ajıralsa, ol qıshqıl ortalıqta vodorod penen ta’sir etisip suwdı payda etedi, al siltili ja’ne neytral ortalıqta gidroksid ionların payda etedi: O -2 + 2H + = HOH O -2 + HOH = 2OH - Eger reaktsiya na’tiyjesinde alıng’an zatlarg’a qarag’anda reaktsiyag’a kirisetug’ın zatlardın’ quramındag’ı kislorodtın’ sanı kem bolsa, onda jetispeytug’ın kislorod qıshqıl yamasa neytral ortalıqta suwdın’, al siltili ortalıqta gidroksid ionlarının’ esabınan alınadı. Reaktsiya na’tiyjesinde qıshqıl yamasa neytral ortalıqta payda bolg’an metall ionları kislota qaldıqları menen birigip duzlardı payda etedi. Reaktsiya na’tiyjesinde erimeytug’ın tiykarlardı payda etiwshi metall ionları payda bolsa, olar siltili ortalıqta gidroksid ionları menen ta’sirlesip sa’ykes tiykarlardı du’zedi. Oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyalarının’ tamamlang’anın sho’kpe tu’siwinen, gaz ajıralıp shıg’ıwınan yaki eritpenin’ iren’inin’ o’zgerisinen bayqaug’a boladı. Mısalı: 2H 2 S + SO 2 = 3S ↓ + 2HOH 2K + 2HOH = 2KOH + H 2 ↑ K 2 SO 3 + B4 2 + HOH = K 2 SO 4 + 2HB4 qon’ır-ku’lgin eritpe iren’siz eritpe Oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyalarının’ ten’lemelerin du’ziwdin’ eki usılı bar: 1) elektronlıq balans usılı h’a’m 2) ionlı-elektronlı usıl. 73 Elektronlı balans usılı boyınsha qaytarg’ıshtan oksidlegishke o’tken elektronlardın’ ulıwma sanın anıqlaw arqalı reaktsiya ten’lemesin ten’lestiredi. İonlı-elektronlı usıl boyınsha oksidleniw h’a’m qaytarılıw protsesslerinin’ ionlı ten’lemelerin jeke-jeke du’zip alg’an son’ eki ten’lemenin’ shep ta’repi shep ta’repine, on’ ta’repi on’ ta’repine qosıw arqalı oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyasının’ ulıwma ionlı-elektronlı ten’lemesin du’zedi. 6.4. Elektronlı balans usılı. Elektronlı balans usılı boyınsha oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyalarının’ ten’lemesin du’ziwdi an’satlastırıw ushın bazı bir qolaylıqlar qollanıladı. Oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyaları waqıtında oksidleniw da’rejesin o’zgertetug’ın elementlerdin’ ko’bisi quramalı ionlardın’ quramında boladı. Mısalı azot kislotanın’, ku’kirt kislotanın’, kaliy permanganattın’ quramındag’ı azot, ku’kirt, marganets elementleri N +5 , S +6 h’a’m Mn +7 ionları tu’rinde jeke ju’rmeydi, olar sa’ykes NO 3 - , SO 4 2- h’a’m MnO 4 - quramalı ionlarının’ quramında boladı. Biraq ten’lemedegi oksidlegish penen qaytarg’ıshtın’ koeffitsentlerin tabıwdı jen’illetiw ushın bul elementlerdin’ ko’p zaryadlı ionları N +5 , S +6 h’a’m Mn +7 elektronlar qosıp aladı yamasa berip jiberedi dep qarastırıladı. Bir neshe mısallar arqalı elektronlı balans usılı boyınsha oksidleniw- qaytarılıw reaktsiyalarının’ ten’lemesin du’zip ko’remiz. 1. Alyuminiydin’ kislorod penen oksidleniwi. Bul reaktsiyadag’ı oksidlegish kislorod, al qaytarg’ısh alyuminiy ekenin anıqlaymız. Reaktsiyag’a kirisken h’a’m reaktsiyadan alıng’an zatlardın’ formulaların jazamız, aralarına strelka qoyamız h’a’m oksidlegish penen qaytarg’ıshtın’ oksidleniw da’rejelerin ko’rsetemiz: Al 0 + O 2 0 ---------> Al 2 +3 O 3 -2 Qaytarg’ısh penen oksidlegishtin’ koeffitsentlerin tabıw ushın berilgen ja’ne qabıllang’an elektronlardın’ sanın ko’rsetiw arqalı qosımsha elektronlı ten’leme du’zemiz. Qaytarg’ıshtın’ bergen elektronlarının’ ulıwma sanı oksidlegishtin’ qabıllag’an elektronlarının’ ulıwma sanına ten’ bolıw kerekligin eskerip, ten’lemedegi bireuinin’ elektronlarının’ sanın ekinshisinin’ elektronlar sanına ko’beytemiz: Al 0 - 3e = Al +3 3 4 O 2 0 +4e = 2O -2 4 3 74 Qaytarg’ıshtın’ aldına 4, al oksidlegishtin’ aldına 3 qoyıp h’a’m ten’lemenin’ on’ ta’repindegi kislorod penen alyuminiy eki ese kem bolg’anlıqtan alyuminiy oksidin 2 eseleu arqalı reaktsiya ten’lemesinin’ aqırg’ı tu’rin jazamız: 4Al + 3O 2 = 2Al 2 O 3 Endi h’a’r tu’rli ortalıqta (siltili, qıshqıl, neytral) natriy sulfitinin’ kaliy permanganatı menen oksidleniwin qarastırayıq: 2. Natriy sulfitinin’ qıshqıllı ortalıqta kaliy permanganat penen oksidleniwi. Reaktsiyag’a qatnasatug’ın zatlardın’ formulaların jazıp oksidlegish penen qaytarg’ıshtı anıqlaymız: Na 2 S +4 O 3 + KMn +7 O 4 + H 2 SO 4 -----------> Bul reaktsiyada qaytarg’ısh to’rt zaryadlı ku’kirt, oksidlegish jeti zaryadlı marganets. Ku’kirt 2 elektrondı berip oksidleniw da’rejesin +4 ten +6 g’a deyin arttırıp oksidlenedi, al marganets 5 elektrondı qosıp alıp oksidleniw da’rejesin +7 den +2 ge deyin kemeytip qaytarıladı. Qıshqıllı ortalıqta metall ionları kislota qaldıqları menen birigip duzlardı payda etetug’ının, al kislorod ionları vodorod ionları menen ta’sir etisip suw payda etetug’ının eskere otırıp reaktsiyag’a kirisetug’ın h’a’m reaktsiyadan alınatug’ın zatlardın’ formulaların keltiremiz: Na 2 S +4 O 3 +KMn +7 O 4 +H 2 SO 4 --->Na 2 S +6 O 4 +Mn +4 SO 4 +K 2 SO 4 +H 2 O Qosımsha elektronlı ten’leme du’ziw arqalı oksidlegish penen qaytarg’ıshtın’ koeffitsentlerin qoyamız: S +4 - 2e = S +6 2 5 Mn +7 +5e = Mn +2 5 2 5Na 2 SO 3 +2KMnO 4 +H 2 SO 4 -------->Na 2 SO 4 +2MnSO 4 +K 2 SO 4 +H 2 O On’ ta’reptegi kislota qaldıqlarının’ sanı boyınsha kislotanın’ koeffitsentin, al shep ta’reptegi vodorodtın’ sanı boyınsha on’ ta’reptegi suwdın’ aldına qoyılatug’ın koeffitsentlerin tabamız h’a’m ten’lemenin’ aqırg’ı tu’rin jazamız: 5Na 2 SO 3 +2KMnO 4 +3H 2 SO 4 = 5Na 2 SO 4 +2MnSO 4 +K 2 SO 4 +3H 2 O 3. Siltili ortalıqta natriy sulfitinin’ kaliy permanganat penen oksidleniui. Reaktsiyag’a kirisetug’ın ja’ne reaktsiyadan alınatug’ın 75 zatlardın’ formulaların jazamız h’a’m oksidlegish penen qaytarg’ıshtın’ oksidleniw da’rejelerin anıqlaymız: Na 2 S +4 O 3 +KMn +7 O 4 +KOH -----> Na 2 S +6 O 4 +KMn +6 O 4 +HOH Bul reaktsiyada ku’kirt qaytarg’ısh, marganets oksidlegish. Ku’kirttin’ oksidleniw da’rejesi +4 ten +6 g’a deyin joqarılaydı, al siltili ortalıqta marganetstin’ oksidleniw da’rejesi +7 den +6 g’a deyin g’ana o’zgeredi. Qosımsha elektronlı ten’leme du’ziw arqalı qaytarg’ısh penen oksidlegishtin’ koeffitsentlerin tabamız: S +4 -2e = S +6 2 1 Mn +7 +1e = Mn +6 1 2 Na 2 SO 3 +2KMnO 4 +KOH -----> Na 2 SO 4 +2K 2 MnO 4 +H 2 O On’ ta’reptegi kaliydin’ sanına sa’ykes siltinin’ aldına 2 qoysaq reaktsiya ten’lemesinin’ aqırg’ı tu’ri kelip shıg’adı: Na 2 SO 3 +2KMnO 4 +2KOH = Na 2 SO 4 +2K 2 MnO 4 +H 2 O 4. Neytral ortalıqta natriy sulfitinin’ kaliy permanganat penen oksidleniwi. Bul sha’riyatta marganetstin’ oksidleniw da’rejesi +7 den +4 ke deyin o’zgeredi. Reaktsiyanın’ ten’lemesin jazıp, koeffitsentlerin tabamız h’a’m reaktsiyanın’ aqırg’ı ten’lemesin du’zemiz: Na 2 S +4 O 3 +KMn +7 O 4 +HOH -----> Na 2 S +6 O 4 +Mn +4 O 2 +KOH S +4 -2e = S +6 2 3 Mn +7 +3e = Mn +4 3 2 Na 2 S +4 O 3 +KMn +7 O 4 +HOH -----> Na 2 S +6 O 4 +Mn +4 O 2 +KOH Solay etip, reaktsiya ju’retug’ın ortalıq ta’sir etisiwshi zatlardın’ (bo’lekshelerdin’) oksidleniw da’rejesine ta’sir etiw menen qatar reaktsiyadan alınatug’ın zatlar menen ta’sir etisip qosımsha zatlar payda etiw ushın da jumsaladı. 6.5. Oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyalarının’ ayrıqsha jag’dayları. Geypara jag’daylarda oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyalarının’ ten’lemesin du’ziw joqarıda keltirilgen mısallardag’ıday bola bermeydi. 76 Bunday jag’dayda oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyaların ten’lestiriw ushın qosımsha tu’siniklerdi engiziw talap etiledi. Bul tu’siniklerge mınalar jatadı: 1. Eger qaytarg’ıshtın’ bergen elektronlarının’ sanı menen oksidlegishtin’ qabıllag’an elektronlarının’ sanı birdey sang’a bo’linetug’ın bolsa, onda olar usı sang’a bo’linedi h’a’m koeffitsentlerdin’ kishi ma’nisleri tabıladı. Mısalı: HCl +5 O 3 + H 2 S = HCl -1 + H 2 SO 4 Cl +5 +6e = Cl -1 6 3 4 S -2 - 8e = S +6 8 4 3 demek tiykarg’ı koeffitsentler 8 h’a’m 6 emes, al 4 penen 3 boladı: 4HClO 3 + 3H 2 S = 4HCl + 3H 2 SO 4 2. Eger berilgen h’a’m qabıllang’an elektronlardın’ sanı taq bolsa, al reaktsiya na’tiyjesinde payda bolatug’ın oksidlegish penen qaytarg’ıshtın’ sanı jup bolsa, taq koeffitsentler eki eselenedi. Mısalı: %3S +4 O 4 +2HN +5 O 3 +3H 2 SO 4 --->%3 g’ +q D SO 4 ) 3 +N +2 O+HOH %3 +2 -1e = %3 +3 6 3 4 N +5 +3e = N +2 8 4 3 Tiykarg’ı koeffitsentler 6 h’a’m 2 boladı. u’%3SO 4 +2HNO 3 +3H 2 SO 4 = 3%3 g’ D SO 4 ) 3 +2NO+4HOH 3. Qaytarg’ısh yamasa oksidlegishtin’ belgili bo’legi reaktsiya na’tiyjesinde payda bolg’an zatlar menen baylanısıw ushın sarıplanadı. Mısalı, temir (II) nitratının’ azot kislotası menen oksidleniw reaktsiyasında azot kislotasının’ tek bir molekulası g’ana temir (II) ionın oksidleuge, al u’sh molekulası reaktsiyada payda bolg’an temir (III) ionı menen birigip, duz payda etiw ushın sarıplanadı: q%3 +2 (NO 3 ) 2 + HN +5 O 3 + 3HNO 3 = %3 g’ +3 (NO 3 ) 3 + N +2 O+2HOH %3 +2 -1e = %3 +3 3 N +5 +3e = N +2 1 4. Qaytarg’ıshtın’ on’ ionı da, teris ionı da bir waqıttın’ ishinde oksidlenedi. Ma’selen, mıshyak (III) sulfidi menen kontsentrlengen azot kislotanın’ ta’sir etisiwinde mıshyaktın’ da, ku’kirttin’d de ionları oksidlenedi. 77 As 2 +3 S 3 -2 + 28HN +5 O 3 = 2H 3 As +5 O 4 + 3H 2 SO 4 + 28N +4 O 2 + 8H 2 O 2As +3 -4e = 2As +5 28 1 3S -2 -4e = 3S +6 N +5 +1e = N +4 28 5. Elektron beretug’ın h’a’m qabıllaytug’ın element bir molekulanın’ quramında boladı. Koeffitsentler tabıw ushın bunday reaktsiyalardı (disproportsiyalanıw reaktsiyaların) on’nan shepke qaray ju’retug’ın reaktsiya sıpatında qaraw kerek, mısalı: 3HN +3 O 2 = HN +5 O 3 + 2N +2 O + HOH N +3 -2e = N +5 1 N +3 +1e = N +2 2 6. Oksidlegish ozon bolg’anda, onı kislorod atomı menen molekulasına tarqaladı (O 3 = O + O 2 ) h’a’m kislorod atomı oksidlenedi, al kislorod molekulası ajıralıp shıg’adı dep qaraw kerek. Mısalı: 2N -3 H 3 + 3O 3 DO 0 + O 2 ) = N 2 0 +3O 2 +3HO -2 H N -3 -3e = N 0 2 O 3 +2e = O -2 +O 2 3 7. Oksidlegish yamasa qaytarg’ısh iretinde reaktsiyag’a peroksidler (N 2 O 2 Na 2 O 2 , Ba 2 O 2 ) qatnasadı. Peroksidi qaytarılg’anda kislorod ionları bir-birden elektron qabıllap oksidleniw da’rejelerin -2 ge deyin kemeytedi, al oksidlengende h’a’r qaysısı bir-birden elektron berip oksidleniw da’rejelerin nolge deyin arttıradı. C4 g’ +q (SO n’ ) q +qH g’ O g’ -a’ +a’0KOH = g’K g’ C4 +u’ O n’ + qK g’ SO n’ + h’HO -g’ H g’C4 +q -u’e = g’C4 +u’ g’ a’ g’O -a’ + g’e = g’O -g’ u’ q HCl +a’ O + H g’ O g’ -a’ = HCl -a’ + O g’ 0 + HOH Cl +a’ + g’3 = Cl -a’ g’ a’ 2O -1 -2e = 2O 0 2 1 8. Reaktsiyag’a organikalıq zatlar qatnasqanda uglerodtın’ oksidleniw da’rejesi basqa elementler arqalı tabıladı h’a’m oksidleniw-qaytarılıw reaktsiyasının’ ten’lemesi du’ziledi: 78 5C 2 H 5 OH+12KMnO 4 +18H 2 SO 4 =10CO 2 +12MnSO 4 +6K 2 SO 4 +33H 2 O 2C -2 - 12e = 2C +4 5 Mn +7 +5e = Mn +2 12 Download 5.01 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|