Proffessor Hamidov Hojiakbar Hamidovich Ernazarov Shermuxammat Eshbekovich Raxmonov Bahodir Mirzaevich

Dehqonchilik bilan qoraqalpoqlar Orol bo`ylarida, Sirdaryo va Amudaryo 
oralig’idagi erlarda shug’ullanganlar; bug’doy, arpa, tariq ekib, mo`l hosil olganlar. 
Yangi (Jana)daryo va Quvondaryo havzalarida qoraqalpoqlar barpo etgan kanal va 
sug’orish inshootlari xo`jalikda dehqonchilik tarmog’ining etakchi o`rinda 
turganligidan guvohlik beradi. XVIII asr oxirida Amudaryo quyi tarmoqlarida 
Qalliko`l, Kegali; XIX asr o`rtalarida Chimboy, Qo`ng’irot dehqonchilik vohalari 
vujudga keldi. Dehqonchilikda omoch, mola, ketmon, belkurak, o`roqdan 
foydalanilgan.
Chorvachilik ham qoraqalpoqlar iqtisodiy hayotida muhim o`rin tutgan: 
qoramol, qo`y, echki, ot, tuya boqilgan. Qoraqalpoq chorvadorlari ho`kiz va tuya 
qo`shilgan aravalarda poda va otarlari bilan yaylovlarga ko`chib yurganlar; ayniqsa 
qamishzorlar chorva uchun to`yimli ozuqa bo`lgan. Qoraqalpoqlar iqtisodiy 
hayotida baliqchilik ham rivojlangan; ovchilik va baliqchilik qo`shimcha tirikchilik 
manbai hisoblangan.
Hunarmandchilikning: temirchilik, duradgorlik, kigiz bosish, to`quvchilik, 
bo`yoqchilik, kulolchilik, zargarlik tarmoqlari qoraqalpoqlar hayotida rivojlanib 
boradi. Xo`jayli, Qo`ng’irot, Mang’it, Chimboy shaharlari yirik savdo 
markazlariga aylangan.
Soliq va majburiyatlar. Dehqonlardan salg’ut (er) solig’i, chorvadorlardan 
zakot solig’i, aholidan ruhoniylar uchun usur solig’i olingan. Soliq miqdorini xon 
amaldorlari belgilardi. Er solig’i qabila yoki urug’ga bir yo`la solinardi. Soliqning 
ko`p qismi kambag’allar bo`yniga tushardi. Biy va amaldorlar o`z xarajatlarini 
qoplash uchun xalqdan qo`shimcha soliqlar undirgan. Harbiy xavf yuz berganda 
xalqdan «qozon» (xo`jalik) solig’i undirilgan; yigitlar majburiy harbiy xizmatga 
chaqirilardi. Soliqlardan tashqari kambag’allar kanal va ariqlar qazish, sug’orish 
inshootlarini tozalashga majburiy safarbar etilardi.